Adrian (Secrus) Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] Sklepy, uliczki ze wspomnień…

W jaki sposób można dziś zrecenzować Sklepy cynamonowe? O czym i jak pisać, żeby nie wpaść w pułapkę banałów? Trudna sztuka, może niewykonalna. Warto jednak odkryć własnego Schulza; na powierzchni – drohobyckiego prozaika, nauczyciela rysunku i wielkiego erudytę, a w środku magika, który pięknie czarował słowem, lawirując na granicy jawy i snu, gdzie odkrył wymiar galicyjskiego miasteczka, a tam dorastającego Józka, opętanego wpływem zdziczałego i zdziwaczałego ojca-demiurga oraz obecnością rozbuchanej erotycznie służącej Adeli. Warto dlatego, że nadarzyła się niebywała okazja, by po 79 latach od pierwszej publikacji Sklepów cynamonowych przez…

Read More
Adrian (Secrus) Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] „Ład serca” – w mroku nocnej moralności…

Jedna noc, białoruska wieś Sedelniki nad rzeką Zelwianką, losy kilkorga ludzi splatające się w miejscu, gdzie natrafiają na niewyjaśniony objaw zła. Umierający od przygniecenia sosną Siemion Dubrowski, którego zrozpaczona żona chce zabić synka, a sama popełnić samobójstwo, Morawiec – wieloletni przestępca, zamordował dziecko i stracił wspólnika podczas napadu na kantor, Gejżanowski, który walczy z pokusą popełnienia zbrodni na policjancie, Litowka, prowadzący w swojej knajpie ukryty dom publiczny, znęca się nad Anną, prostytutką, 14-letni Michaś – wychowanek proboszcza, wpadający w spiralę pytań, przez które traci naturalną wiarę i odkrywa siebie na…

Read More
Adrian (Secrus) Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] „Sól ziemi” – Niewiadomskiego wojenne przypadki…

Wybucha wielka wojna. Franciszek Józef I pertraktuje z ministrami i podejmuje ważną decyzję: zostaje podpisane wypowiedzenie wojny. W społeczeństwie poruszenie, bo oto zecerzy wygłaszają ludowi śmiertelną czernią pięć liter – WOJNA. Widzimy obywateli zmagających się z tą wiadomością, żołnierze wyruszają na front. Wojna. Nie będziemy jednak śledzić panoramy wydarzeń ani poznawać historii całych armii czy ludów. Podążymy za jednostką – Piotrem Niewiadomskim, niezbyt rozgarniętym, prostym chłopiną, analfabetą o korzeniach polsko-ukraińskich. Piotr niewiele rozumie, nie odróżnia prawej strony od lewej, mieszka z psem Basem i sierotą Magdą, której nie kocha, ale…

Read More
Adrian (Secrus) Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] „Wspólny pokój” bez wyjścia…

Zapraszam na zakurzony miesiąc z dwudziestoleciem międzywojennym! Dziś Zbigniew Uniłowski, a na przełomie lutego i marca jeszcze Józef Wittlin, Jerzy Andrzejewski i podwójny Bruno Schulz. Początkujący prozaik Lucjan Salis wraca do Warszawy po półrocznym pobycie w Zakopanem, gdzie leczył gruźlicę. Ma 21 lat, chce tworzyć, więc zamieszkuje u starego kumpla po piórze, Zygmunta Stukonisa. Przez pokój, w którym przyjdzie im się gnieździć, przetoczy się wielu lokatorów: Dziadzia – pisarz-podróżnik, brat i matka Zygmunta, trzej studenci: agronomii, medycyny i prawa oraz dwie kobiety, Felicja Stodulska i Teodozja Mokucka. Dla tak wielu…

Read More
Adrian (Secrus) Książka Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] Smak rodzinnych przypowieści…

W zeszłoroczne już, znów bezśnieżne święta zaczytałem się w Opowieściach wigilijnych Charlesa Dickensa – tak jak u schyłku roku 2014, dzięki uprzejmości Wydawnictwa Zysk i S-ka i Jerzego Łozińskiego, który mimo ponad stu pięćdziesięciu lat dzielących nas od premier rodzinnych Dickensowskich gawęd zechciał podarować czytelnikom nowe tłumaczenie klasyki. Rok temu czytałem Kolędę prozą i Nawiedzonego, tym razem wydano równie pięknie i z klasą trzy pozostałe opowieści: Świerszcza za kominem, Życiową batalię oraz Sygnaturki, każdą oczywiście z podtytułem wyjaśniającym, o czym owa historia traktuje. Choć Charles Dickens pisał te świąteczne nowelki…

Read More
Adrian (Secrus) Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] „Na fali szoku” – Zagubiony w futurystycznej przeszłości…

Pisać o prozie Brunnera nie jest łatwo. W latach, kiedy tworzył, literatura science fiction często osadzała się na wizjonerskich próbach opisu innej – przyszłej lub alternatywnej – rzeczywistości, nafaszerowanej terminologią technologiczną, socjologiczną, może filozoficzną. Fabuła siłą rzeczy schodziła na dalszy plan. Dodając do tego bardzo niecodzienny styl autora i konstrukcje, jakimi obdarza swoje powieści, stajemy przed lekturą nietypową, rozwijającą się w naszej świadomości chaotycznie, ale zapowiadającą intelektualną ucztę. Dla niej warto do Johna Brunnera wracać, choćby nawet przez połowę książki brnęło się jak przez artykuł naukowy, mocno najeżony nazewnictwem z…

Read More
Adrian (Secrus) Książka Z zakurzonej półki 

[Z zakurzonej półki] O Billym, któremu wymykał się czas…

Miewamy czasem chwile, gdy trudno jest zebrać myśli. Czujemy ich natłok, chcemy choć na trochę zostawić z boku problemy, jakimi raczy nas życie. Nie dajemy sobie rady, mimo że jesteśmy jedni, sami – nikt nie zrzuca na nasze barki dylematów innych osób. Co jednak, gdyby obudziły się w nas 24 osobowości, każda inna, domagająca się uwagi, jazgocząca? Jak szybko popadlibyśmy w obłęd, stając się szaleńcami – jedynymi, niezrównoważonymi w oczach tłumu, samotnymi mimo przeludnienia w głowie? Na pewno nie chcielibyśmy poczuć się jak cierpiący na osobowość wieloraką Billy Milligan, więzień…

Read More